Konventa e KDPAK-së

Konventa për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuar (KDPAK)

Federata Botëtrore e të Shurdhërve (FBSH) ishte një nga tetë organizatat më të mëdha të personave me aftësi të kufizuara të ftuar për të marrë pjesë në procesin e hartimit të KDPAK-së. Duke filluar nga 2002, FBSH fitojë një partneritet me Kombet e Bashkuara, Aleanca Ndërkombëtare e Aftësisë së Kufizuar dhe Vendeve anëtare FBSH-së për të lobuar për të drejtat e personave të shurdhër në kuadër të KDPAK. FBSH ishte instrument në sigurimin e komenteve, propozimeve dhe ndryshimeve në nenet e KDPAK. Veçanërisht, pjesëmarrja e FBSH ishte e domosdoshme në promovimin e promovimit të gjuhës së shenjave, dhe qasjes edukative dygjuhësore dhe bikulturore.

Kjo çoi në zhvillimin e pesë neneve të KDPAK-së drejtpërsëdrejti në lidhje me personat e shurdhër, përkatësisht;

Neni 2 - Përkufizimi

Neni 9 - Qasja

Neni 21 - Liria e shprehjes, mendimi dhe qasja në informata

Neni 24 - Arsimi

Neni 30 - Pjesëmarrja në jetën kulturore, rekreacionin e kohës së lirë dhe sportin

Filozofia dhe qasja jonë bazohet dhe udhëhiqet nga KDPAK. Që nga zbatimi i KDPAK-së në vitin 2008, FBSH vazhdon të mbështesë në mënyrë aktive dhe të promovojë çështjet dhe perspektivat e shurdhër në forume të ndryshme të OKB-së.

Neni 2 - Përkufizimet

Në kuptimin ë kësaj Konvente:

"Komunikimi" përfshin gjuhët, shfaqje teksti, Braille, komunikimin me prekje, printim me font të madh, multimedia të aksesueshme, si edhe gjuhë të qartë, audio dhe të shkruar, lexuesin (person që lexon) dhe mënyra, mjetet dhe forma komunikimi shtesë apo alternative, duke përfshirë informacion dhe teknologji komunikimi të aksesueshëm.

"Gjuha" përfshin gjuhën e folur dhe gjuhën e shenjave si dhe forma të tjera të gjuhës jo-të folur;

Neni 9 - Aksesi

2.   Gjitashtu, shtetet Palë duhet të marrin masat e duhura për:

(e) Të siguruar forma asistence direkte dhe të ndërmjetme, duke përfshirë guida, lexues dhe interpretë profesionistë të gjuhës së shenjave, për të mundësuar aksesin në ndërtesa dhe objekte të tjera publike;

Neni 21
- Liria e shprehjes dhe mendimit dhe aksesi ndaj informacionit

Shtetet Palë do të ndërmarrin të gjitha masat e duhura për tu siguruar që personat me aftësi të kufizuar të mund të ushtrojnë të drejtën e tyre të lirisë së shprehjes dhe mendimit, duke përfshirë lirinë për të kërkuar, patur dhe përhapur informacionin dhe idetë në baza të barabarta me të tjerët dhe nëpërmjet të gjitha formave të komunikimit sipas zgjedhjes së tyre, sipas përcaktimeve të nenit 2 të kësaj Konvente, si më poshtë vijon:

(b) Pranimin dhe lehtësimin e përdorimit të gjuhës së shenjave, gjuhës Braille, komunikimit shtesë dhe alternativ dhe të të gjitha mjeteve, mënyrave, dhe formave të tjera të komunikimit të aksesueshme sipas zgjedhjes së personave me aftësi të kufizuar në komunikimet zyrtare;

(e) Njohjen dhe nxitjen e përdorimit të gjuhës së shenjave.

Neni 24 - Arsimi

3.   Shtetet Palë do të bëjnë të mundur qe personat me aftësi të kufizuar të mësojnë aftësi per zhvillim shoqëror dhe jetësor për të lehtësuar pjesëmarrjen e tyre të plotë dhe të barabartë në arsim dhe si pjestarë të komunitetit. Për këtë qëllim Shtetet Palë duhet te marrin masat e duhura, duke përfshirë:

(a) Lehtësimin e të mësuarit të Braille, shkrimeve alternative, mënyrave augmentative/njohese dhe alternative, mjeteve dhe formateve të komunikimit, aftësive të orientimit dhe lëvizshmërisë dhe lehtesimin e mbështetjes dhe kujdesit nga moshatarët;

(b) Lehtësimin e të mësuarit të gjuhës së shenjave dhe nxitjen e identitetit linguistik të personave të Shurdhër;

(c) të sigurohen që arsimimi i individëve, dhe në veçanti fëmijëve, të cilët janë të verbër, Gjysëm të Shurdhër, apo të Shurdhër e nuk shikojne, në të njëjtën kohë të jepet në gjuhën, mënyrat dhe mjetet e komunikimit më të përshtatshme për individin dhe në ambjente të cilat rrisin zhvillimin akademik dhe shoqëror të tij/saj.

4.   Me qëllim që të garantohet realizimi i kësaj të drejte, Shtetet Palë do të marrin masat e duhura për punësimin e mësuesëve, duke përfshirë mësuesit me aftësi të kufizuar, të cilët janë të kualifikuar në gjuhën e shenjave dhe/apo Braille, dhe të trainojnë profesionistët dhe stafin që punon në të gjitha nivelet arsimore. Trainime të tilla duhet të përfshijnë ndërgjegjësimin në lidhje me aftësinë e kufizuar dhe përdorimin e mënyrave të duhura augmentative/njohese dhe alternative, mjeteve dhe formateve të komunikimit, teknikave edukuese dhe materialeve për të mbështetur personat me aftësi të kufizuar.

Neni 30
- Pjesëmarrja në jetën kulturore dhe aktivitetet argëtuese dhe sportive

4.   Personat me aftësi të kufizuar duhet të kenë të drejtën, njësoj si gjithë të tjerët, që tu njihet dhe të mbështetet identiteti i tyre specifik kulturor dhe linguistik, përfshirë dhe gjuhën e shenjave dhe kulturën e personave të Shurdhër.

Translate »